Opinie: Even ernstig blijven

Hebben de Brazilianen gevoel voor humor? Jazeker hoor. Ik heb in al die jaren al heelwat gelachen met hun creatieve kijk op het leven en hun maatschappij. Maar er kwam een kink in de kabel. Iemand, weet tot op vandaag niet goed wie precies, vond het nodig om het volk op te splitsen in twee delen: Mortadelas en Coxinhas. Wat is me dat nu weer, zal u vragen. Wel, om het kort en goed uit te leggen: mortadela is een soort goedkoop broodbeleg, in de lage landen bekend als boterhamworst; coxinha is een bekende Braziliaanse snack, gemaakt met versnipperd kippenvlees, vermengd met een deegje, nadien gefrituurd in olie. Coxinhas zijn populair, het soort fastfood waar je best niet te dikwijls je honger mee stilt.

Beide voedingswaren werden het symbool van arm & rijk, of als u wil, links en rechts. Mogelijk valt dit te verklaren omdat mortadela goedkoop is, een beleg dat iedereen zich kan veroorloven; en omdat coxinhas, alhoewel ook niet echt duur, de buik vult met meer vetten dan we echt nodig hebben. Betere verklaringen zijn altijd welkom.

Sinds de opkomst van de sociale media, tegenwoordig vrijwel constant aanwezig op een armlengte, veranderden beide voedingswaren in scheldwoorden. Het is niet meer “vuile communist” maar wel schampend “mortadela”. Het is niet meer “bourgeoisie” maar “coxinhas”.

Je kan het niet meer ontwijken, tenzij je Twitter, Facebook, Instagram en Whatsapp inruilt voor iets klassiekers, zoals een gewone e-mail, of zelfs een simpele brief. Dat laatste behoort evenwel definitief tot het verleden denk ik, buiten de gebruikelijke rekeningen. Maar ook die bereiken de consumenten alsmaar meer via de elektronische weg.

En hoe zit het dan met die humor? Mag er niet meer gelachen worden? Jawel, zolang je maar niet op gevoelige tenen trapt. Grappen maken over politiek en/of godsdienst zijn al helemaal taboe.

Een uitspraak als “Dilma Rousseff wil de naam van de hoofdstad van Minas Gerais wijzigen naar Belo Horizonta” (gezien op Facebook), kan dan wel bedoeld zijn als een grapje, maar hoe je het ook bekijkt, het is denigrerend. Hardop lachen met zoiets in het bijzijn van een Lula-fan staat garant voor een uitbrander of zelfs een flinke ruzie.

En dan zie je plots een foto van Fernando Haddad, glunderend bijtend in een broodje met mortadela, kort nadat het einde van een hongerstaking afgekondigd wordt, een actie die gevoerd werd door enkele militanten die zegden dat hun doel bereikt werd (Lula Livre, maar dat lukte niet. Het werd dus gewoon even vasten zodat ze toch wat overtollige kilo’s kwijtspeelden). Het plaatje zou iemand in de verleiding kunnen brengen om er een spotprent van te maken.

Je kan daar in stilte mee lachen, maar publiceer het niet op een van bovenstaande media, of je loopt het risico om aan het kruis genageld te worden en om de rest van je leven beschimpt te worden als een coxinha.

Het moet gezegd: de tegenpartij is wat ernstiger en schopt wilder om zich heen. Dat is ook nodig. De Braziliaanse elite kan er zich niet meer vanaf maken met wat humoristische plaatjes of uitspraken. Er moet dringend een antwoord komen op het dreigend gevaar van een Braziliaanse Rodrigo –As long as there are many beautiful women, there will be rape cases – Duterte. Een kandidaat president die zegt dat hij een collega volksvertegenwoordigster niet zal verkrachten omdat ze te lelijk is en dat niet verdient, roept vragen op zoals “Zou je dat dan wel doen als de vrouw in jouw ogen mooi is?” . Unfortunately, de elite wil de elite blijven en ziet het gevaar niet in.

De nog komende debatten en de nu dagelijkse verplichte propaganda brengen ook niet echt vernieuwing, integendeel, meer van hetzelfde. Mogelijke alternatieven hebben te weinig middelen of te weinig vertegenwoordigers in het parlement om er iets aan te doen. Zelfs nieuwkomers in de politiek, Luciano Huck, Joaquim Barbosa, José Luis Datena, haakten voortijdig af, ook al hadden ze kansen.

Is iemand een betere president omdat hij meer geld op zijn bankrekening heeft? Neen, natuurlijk niet. Is iemand anders een betere president omdat hij of zij gemotiveerd wordt door politieke idealen? Neen, ook dat is geen garantie. Macht corrumpeert, de verleiding om wat kruimels mee te pikken is erg groot. Wie de Braziliaanse actualiteit van de jongste jaren een klein beetje volgde, kan dat bevestigen. Het waren geen kruimels meer, maar ganse broden.

Grapjes zijn leuk, maar een land leiden is geen grapje.

Kandidaat leiders zouden moeten inzien dat iedereen het recht heeft om mortadela en coxinhas lekker te vinden, zonder onderscheid te maken. Een goede leider wijst alle inwoners van zijn land, zonder enige uitzondering, de juiste weg d.m.v. samenwerking.

Tot op dit moment zagen we nog geen enkele kandidaat die dat kan invullen. En dat is geen grap. Beter nog even ernstig blijven dus.

Foto: Fotos Públicas - Ricardo Stuckert

#RodrigoDuterte #BraziliëNieuwsOnline #FernandoHaddad #Twitter #Coxinha #Facebook #Whatsapp #Instagram #JoaquimBarbosa #LucianoHuck #DilmaRousseff #Mortadela #JoséLuizDatena